Poradnik

Koło dwumasowe

14-09-2012

Czym się różni koło dwumasowe od koła zamachowego? Czy te terminy można stosować zamiennie? Jakie są ich funkcje, czy się psują? Pytań odnośnie kół dwumasowych i zamachowych można zadać bez liku, a w internecie dominują szczątkowe informacje na ten temat. Jeśli więc poszukujesz usystematyzowania i uporządkowania wiedzy o kołach dwumasowych – przeczytaj ten tekst.

Koło zamachowe to specjalna część, która zamontowana jest śrubami do końca wału korbowego. Głównym zadaniem koła zamachowego jest gromadzenie energii kinetycznej, która pozwala na wykonywanie suwów pomocniczych jednostki napędowej. Jeśli brzmi to niezrozumiale, zaraz postaramy się wytłumaczyć to jaśniej.

Otóż, każdy silnik czterosuwowy do prawidłowej pracy potrzebuje odpowiedniej porcji energii, i właśnie za jej dostarczanie odpowiada koło zamachowe. Energia i siła potrzebna jest silnikowi na takie procesy jak ssanie, sprężanie czy wydech – chyba nikomu nie trzeba mówić, jak są one ważne dla samochodu. Koło zamachowe wspomaga ruch silnika podczas sprężania i eliminuje chwilowe wahania prędkości kątowej wału korbowego.

Z grubsza wiemy już na czym polega praca koła zamachowego, możemy więc teraz omówić czym jest koło dwumasowe. Jest to specyficzna odmiana koła zamachowego, a jego pełna i właściwa nazwa to koło zamachowe dwumasowe. Dlaczego konstruktorzy opracowali koło dwumasowe, skoro koło zamachowe sprawuje się bardzo dobrze? Przede wszystkim trzeba powiedzieć, że przez cały czas pracy silnika czterosuwowego (i większego) trwają cykle pracy poszczególnych cylindrów. Takie silniki nie potrzebują ciężkiego koła zamachowego do podtrzymania ciągłości ruchu, jednak elementu, który mógłby tę pracę równomiernie rozdzielać.

Zmniejszenie masy koła zamachowego byłoby jednak bardzo negatywne, ze względu na duże wibracje przy niskich obrotach silnika. Ucierpiałaby na tym skrzynia biegów i współpracujące z nią elementy. Poza tym, koło zamachowe ze zbyt małą masa mogłoby utrudniać jazdę, np. objawami typu zgaszenie silnika przy szybszym puszczeniu sprzęgła.

Receptą na powyższe objawy stało się koło dwumasowe. Koło dwumasowe złożone jest z dwóch lżejszych kół zamachowych połączonych tłumikiem drgań skrętnych. Jedno z nich połączone jest z silnikiem, drugie zaś ze skrzynią biegów. Mają one formę tarczy, obracających się między sobą pod kątem nawet 80 stopni. Z tarczami ściśle współpracują części sprężyste tłumika drgań skrętnych, których rolą jest neutralizowanie wibracji.

Tak więc koło dwumasowe pełni rolę podobną co koło zamachowe, z tym że dodatkowo odpowiada za amortyzację drgań z systemu napędowego a także nie doprowadza do gwałtownego wzrostu momentu obrotowego. Z kolei w samochodach w których zamontowane jest tradycyjne koło zamachowe, tłumieniem drgań zajmują się tarcze sprzęgła (stąd charakterystyczne „sprężynki” na tarczy). Wzrost siły i redukcja masy skrzyni nie pozwoliły jednak na użycie koła zamachowego w niektórych silnikach, zamiast niego opracowano więc koło dwumasowe.

Wydaje się więc, że koło dwumasowe jest urządzeniem idealnym – takie twierdzenie byłoby jednak mocno dyskusyjne. Główną wadą koła dwumasowego jest przede wszystkim delikatność i trwałość, a raczej jej brak. Objawia się to szczególnie przy przeciążaniu układu napędowego i niewłaściwej eksploatacji. Jeśli posiadamy auto z kołem dwumasowym powinniśmy zatem stosować się do kilku reguł, które sprawią, że będzie można je eksploatować je dłużej.

Koło dwumasowe „nie lubi” przegrzania i obciążania silnika. Mowa tutaj chociażby o gwałtownym ruszaniu z piskiem opon, jeździe na przesadnie niskich obrotach czy dławieniu silnika. Nie pomoże także zaniedbywanie układu napędowego oraz nieregularna praca układu zapłonowego i wtryskowego.

Najczęstszymi objawami zepsutego bądź zużytego koła dwumasowego są hałasy, wibracje i problemy ze zmianą przełożeń. W wielu przypadkach jedynym wyjściem z sytuacji jest wymiana koła dwumasowego, a czasem nawet i sprzęgła. Niesie to ze sobą spore koszty dla użytkownika, bowiem cena zestawu sprzęgło + koło dwumasowe może wynieść nawet 3 tys. zł.

W przypadku niektórych silników istnieje alternatywa dla koła dwumasowego w postaci zestawu sztywnego koła zamachowego firmy Valeo, który nazywa się Kit 4P. Jak sama nazwa wskazuje, złożony jest z czterech podzespołów - koła zamachowego, elastycznej tarczy o specjalnej konstrukcji, zespołu dociskowego oraz łożyska wyciskowego (w przypadku samochodów wyposażonych w łożysko hydrauliczne producent przewidział zestaw z trzema elementami: kołem dwumasowym, tarczą i dociskiem). Najprościej mówiąc, zestaw sztywnego koła zamachowego zastępuje koło dwumasowe. Koło dwumasowe przestaje tłumić wibracje, a rolę tę przejmuje wzbogacona sprężyny i elementy tłumiące tarcza sprzęgła.

Zestaw Kit 4P dobrze redukuje drgania i hałasy, co pozwala na komfortową jazdę i efektywne prznoszenie momentu obrotowego. Sztywne koło zamachowe nie jest złożone z żadnych, ruchomych elementów, co pozwoliło uzyskać ponadprzeciętną trwałość, nieosiągalną dla zwykłych kół dwumasowych. Sztywne koło zamachowego to wariant dla oszczędnych użytkowników, bowiem cena takiego zestawu jest niższa niż koła dwumasowego, a i koszty eksploatacji zazwyczaj okazują się mniejsze.

MotoCentrum.pl posiada szeroką ofertę na koła zamachowe, koła dwumasowe czy zestawy sztywnego koła zamachowego Valeo. Aby zapoznać się z naszymi produktami, wejdź na któryś z poniższych linków: